.Son yıllarda özellikle ulaşım ve enerji yatırımları alanlarında duyduğumuz yap işlet devlet ne demek? Sorusunun cevabını, bu yazımızda detaylı bir şekilde bulabilirsiniz. Kimi vatandaşlar tarafından mantıklı bulunan, kimileri tarafından da yoğun eleştiri alan bu sistemin mantıklı olup olmadığını, olumsuz ve olumlu yanlarını da, kapsamlı olarak değerlendirdik.
Yap işlet Devret Ne Demek?
Bir nevi özelleştirme sayılsa da, özelleştirmeden farklı birçok yönü bulunan modelin özelleştirmeden en önemli farklı, işletilecek yerin işletmeci tarafından yapılması ve bir süre sonra devlete teslim edilmesidir.
Anlaşılır bir ifadeyle tanımlayacak olursak; Özel ya da devlet iştiraklerinin, herhangi bir hizmeti vermek için önce alt yapısını sağlayıp, sonra da devletin kar garantörlüğü altında 30 ile 100 yıl arasında değişen süre zarfında işlettikten sonra tekrar kurduğu tesisi devlete iade etmesidir diyerek, yap işlet devret ne demek? Sorusuna cevap verebiliriz.
Devletin garantörlüğü, yapım ve işletmeyi üstlenen kuruluşların asgari seviyede kar etmesini öngörmekte olup, anlaşmada belirlenen oranın altına düşüldüğünde üzerinde kalan eksikliğin devlet tarafından tamamlanmasıdır.
Yap işlet Devret Modeli Avantajlı mı?
Kısa sürede birden fazla büyük projenin hayata geçirilmesi ve kalkınma açısından düşünüldüğünde, bu modelin oldukça faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Nihayetinde böyle bir hizmet devlet ya da özel iştirakler eliyle yapılmış olsa da, hizmet ödemesi vatandaş tarafından yapılmaktadır. Özellikle gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde, bu sistem daha yaygındır. Devletin aynı anda onlarca projeyi yapmasının mümkün olmaması ya da uzun vadede tamamlama imkanının bulunması, bu modeli cazip kılmaktadır.
İmkânı olan kuruluş ya da devletlerin hizmet alt yapısını kısa bir sürede tamamlayarak halkın hizmetine sunması sayesinde, halk bu hizmeti avantajlı bir şekilde almaya daha erken başlayacaktır. Ya da devlet kaynakları, daha kısa sürede kullanılmaya başlanmaktadır.
Sistemin önemli dezavantajlarına baktığımızda ise, devlet tarafından yapılacak bir işletmeye göre verilen hizmetin biraz daha pahalı olmasıdır. Diğer yandan hazine garantisi altında olması da, başka bir dezavantajdır. Hizmetin pahalı olması vatandaşın cebine doğrudan yansımaktadır. Hazine garantisinde olması ise sistemin zarar etmesi durumunda devlet kasasından zararın ödenmesiyle birlikte yine halkın cebine dolaylı yoldan yansımaktadır. Ancak hizmetin erken alınması, nitelikli olması ve devletin fazla bir maddi katkı sunmadan bu hizmetleri vatandaşın hizmetine sunması ayrı bir avantajdır. Yine belirli bir süre sonra tesisin tekrardan sahibi olması, uzun vadede ülke için büyük yatırımlara kavuşması oldukça önemlidir.
Devlet bu tip modeller neticesinde hizmet için harcayacağı parayı, farklı alanlara harcamaktadır. Böyle bir modelin uygulanamayacağı savunma sistemlerinin temin edilmesi gibi farklı alanlarda harcayarak bu alanları daha güçlü hale getirebilir.
Önerilen İçerik: Dolar Neden Yükselir Ve Düşer ?Dolar Kurunu Etkileyen Faktörler başlıklı yazımızda, Doların düşüş ve yükseliş nedenlerini anlattık.
Bir yanıt yazın