ABD İran’ı Vurursa, Petrol Fiyatları 100 Doları Aşar mı?

Ortadoğu, tarih boyunca küresel enerji piyasalarının kalbi olmuştur. Son 1 haftadır İsrail-İran arasıda gerilimin tırmanması ve her gün süren bombalamalar neticesinde piyasalarda oynaklık artmış durumda. Özellikle petrol tarafında İsrail’in İran’ı vurmasıyla beraber %10 üzrinde bir artış yaşandı ve brent petrol fiyatı 80 dolara dayandı. Ancak asıl soru şu: Bu gerilim, petrol fiyatlarını 100 doların üzerine taşıyacak mı, yoksa daha büyük bir yangının habercisi mi? İsrail-İran arasında devam eden savaşa ABD’nin de dahil olacağına dair iddialar var. ABD’nin İran’ı vurması halinde petrol fiyatları ne olur? 100dolar sınırı aşılır mı? Küresel ekonomi bu durumdan nasıl etkilenir? Detaylara birlikte bakalım.

Savaşın Gölgesinde Yükselen Riskler

İsrail’in İran’ı vurmasıyla başlaya süreçte zaten piyasalarda tedirginlik başlamış oldu. İran’ın da sert karşılık vermesi bir anda savaş mı başlıyor sorusunu gündeme taşıdı. Şu an hali hazırda adına savaş denilmiyorsa da karşılıklı saldırılar sürüyor. Petrol fiyatlarındaki %15’lik artış, bu tedirginliğin somut bir göstergesi. Merak edilen en büyük detay ise ABD’nin savaşa dahil olup olmayacağı. İsrail medyası ABD’nin İran’ın yanında İran ile savaşa gireceğine dair paylaşımlar yapıyor. Trump’ın açıklamaları ise ldukça kafa karıştırıcı. Eğer ABD, İran’ın nükleer tesislerine yönelik bir operasyon başlatırsa, bu, bölgesel bir çatışmayı küresel bir krize dönüştürebilir.

Peki, ABD’nin savaşa dahil olması ne anlama gelir?

Böyle bir senaryoda, stratejistler petrol fiyatlarının varil başına 130 doları aşabileceği konusunda uyarıyor. Özellikle dün ABD medyasında yer alana haberlere göre ABD’nin savaşa müdahil olması halinde İran’ın Hürmüz Boğası’na patlayıcı yerleştireceğine dair bilgiler yer alıyordu. Hürmüz Boğazı’nın kapanma riski oluşması nedeniyle küresel tedarik zincirinde büyük bir kırılma yaşanma ihtimali doğabilir ki bu sadece petrol fiyatlarını yükseltmekle kalmaz. Tüm dünya ekonomisi için sorunları beraberinde getirir.

Hangi Senaryoda Petrol Fiyatları Coşar?

Petrol fiyatlarının sert yükselişine neden olabilecek senaryolar şunlardır:

ABD’nin İran’a Doğrudan Müdahalesi: Eğer ABD, İran’ın nükleer tesislerini hedef alırsa veya büyük çaplı bir askeri operasyona girişirse, bu, petrol arzında ani ve büyük bir düşüşe yol açacaktır. İran’ın misillemeleri ve Hürmüz Boğazı’nda yaşanacak olası engellemeler, küresel tedarik zincirini felç edebilir.

Bölgesel Çatışmanın Genişlemesi: Savaşın sadece İran ve İsrail arasında kalmayıp, bölgedeki diğer aktörleri de içine çekmesi (örneğin Yemen, Irak, Suriye gibi), petrol üretimi ve nakliyatı için ciddi riskler yaratır.

Küresel Ekonomik Şok: Yüksek petrol fiyatları, enerji maliyetlerini artırarak küresel enflasyonu körükler. Bu da, merkez bankalarının faiz artırımına gitmesine neden olabilir, ekonomik büyümeyi yavaşlatır ve resesyon riskini artırır. Panik havasıyla birlikte, piyasalar belirsizliğe daha da sert tepki verebilir.

Hangi Senaryoda Petrol Fiyatları Ilımlı Kalır?

Petrol fiyatlarının ılımlı kalmasına neden olabilecek senaryolar ise şunlardır:

Gerilimin Diplomatik Yollarla Çözülmesi: En ideal senaryo, tarafların tırmanan gerilimi diplomatik yollarla çözmesidir. Eğer ABD veya diğer uluslararası aktörler arabuluculuk yaparak tansiyonu düşürebilirse, piyasalar rahat bir nefes alabilir.

Savaşın Sınırlı Kalması: Çatışmanın coğrafi olarak sınırlı kalması ve petrol arzını doğrudan etkilememesi durumunda, piyasaların ilk şoku atlatmasıyla fiyatlar stabilize olabilir. Ancak bu, oldukça kırılgan bir denge olacaktır.

Stratejik Rezervlerin Kullanımı: Yüksek petrol fiyatlarına karşı ülkelerin stratejik petrol rezervlerini piyasaya sürmesi, kısa vadede arzı artırarak fiyatlar üzerindeki baskıyı hafifletebilir. Ancak bu, uzun vadeli bir çözüm değildir ve rezervler tükenmeye başladığında tekrar baskı oluşabilir.

Talep Düşüşü: Aşırı yüksek petrol fiyatları, küresel ekonomik aktiviteyi yavaşlatarak petrol talebini azaltabilir. Bu da fiyatlar üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturabilir. Ancak bu senaryo, genellikle “iyi haber” değildir çünkü ekonomik yavaşlamanın bir göstergesidir.

Şu bir gerçek ki ABD İran’ı vurur ve savaş büyürse petrol fiyatları yükselecek. Sadece petrol değil diğer emtia ürünleri ve altın, gümüş gibi değerli metallerde de artışlar kaçınılmaz olacak. Yine Japon yeni ve İsviçre frangı gibi güveni liman talebi gören para birimlerinde de yükselişler izleyeceğiz.

Küresel Ekonomi ve Enflasyon Üzerindeki Etkiler

130 doları aşan bir petrol varil fiyatı, dünya ekonomisi için felaket senaryolarını beraberinde getirebilir. ABD’nin zaten devasa bir borç yükü altında olması ve Trump gibi isimlerin faiz indirimi çağrıları, durumu daha da karmaşıklaştırıyor. Petrol fiyatlarındaki sert yükseliş, enflasyonu daha da körükleyerek merkez bankalarının işini zorlaştırır. Faiz indirmek yerine, enflasyonla mücadele etmek için faiz artırmak zorunda kalabilirler ki bu da ekonomik büyümeyi daha da yavaşlatır.

Trump yönetimi ekonomi ile övünürken bir anda daha kötü bir ekonomiyle karşı karşıya kalabilir. Zaten İran savaşına dahil olmak konusunda Trump’ı destekleyenler bile bu işe karışmayalım diye bakarken Trump bu topa girerse önmüzdeki dönemde ABD içinde olan desteğini de yitirebilir.

Sonuç: Bir Strateji Oyunu

Ortadoğu’daki gerilim, küresel bir strateji oyununa benziyor. Petrol fiyatları sadece arz ve talebe göre değil, aynı zamanda jeopolitik risklere göre de şekilleniyor. Şu anki durumda, petrol fiyatlarının 100 doları aşma potansiyeli oldukça yüksek. Özellikle ABD’nin denkleme doğrudan müdahale etmesi, bu potansiyeli bir kesinliğe dönüştürebilir.

Önümüzdeki dönemde, piyasalar sadece askeri gelişmeleri değil, aynı zamanda diplomatik girişimleri ve küresel ekonominin bu şoklara karşı ne kadar dirençli olduğunu yakından takip edecek. Unutmayın, bu sadece enerji fiyatlarının meselesi değil; küresel ekonominin geleceği, enflasyonun seyri ve nihayetinde hepimizin cebiyle ilgili bir durum.

Sizce bu gerilim nereye evrilecek? Petrol fiyatları gerçekten 100 doların üzerine çıkacak mı, yoksa bir şekilde dengeler korunabilecek mi? Düşüncelerinizi paylaşmak ister misiniz?