Borsada İşlem Görmeyen Tipe Dönüşüm, Nedenleri ve Sonuçları

Borsa İstanbul’da son 2 yıl içerisine yatırımcı sayısı neredeyse 2 katına çıktı. Öyle ki pay senedi yatırımcı sayısı 8 milyona dayanarak rekor seviyeye ulaştı. Tabi piyasayı bilmeden halka arz furyası nedeniyle giriş yapan yatırımcı sayısı da epe fazla. Ancak borsa oldukça riskli bir piyasa. Hisse senedi yatırımı yapmadan önce detaylı araştırmalar yapmak gerekiyor. Bunlardan bir tanesi de hisse senetlerinin dolaşımdaki pay miktarı. Bu doğrultuda hisse senetlerinin dolaşımdaki lot miktarını etkileyen borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm nedir, hisse senedini nasıl etkiler? Borsada işlem görmeyen tipe dönüşen paylar satılabilir mi? Bu ve benzeri soruların cevaplarını bilmeniz büyük nem arz ediyor.

Borsada İşlem Görmeyen Tipe Dönüşüm Ne Demek?

Bir hisse senedi için borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi gelirse dikkatli olmak gerekir. Çünkü hisse senedi fiyatını etkileyebilecek bir gelişme olarak kabul edilir. Borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm demek o güne kadar borsada işlem gören lotların belirtilen tarih itibariyle işleme kapatılması demektir. Yani belirtilen hisselerin sahibi kişi veya kurumun elinde bulunan lotlar artık borsada alım-satıma konu edilemez. Bu da borsada hisse sayısını azaltır yani lot miktarı azalmış olur. Bu urum çoğu zaman pozitif olarak görülse de bazı durumlarda negatif etkileri de olabilir.

Borsada İşlem Görmeyen Tipe Dönüşüm Hisseyi Nasıl Etkiler?

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm kap bildirimi bazen olumsuz fiyatlamaya neden olabileceği gibi çoğunlukla hisse senedi fiyatını pozitif etkileyecek bir gelişme olarak bilinir. Burada atılan kapın ne amaçla atıldığı önemlidir.

Eğer şirket patronu veya yöneticisi elinde bulunan lotları satmak amacıyla SPK’ya başvurmuş ve SPK reddetmişse bu lotların borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi atılmışsa bu olumludur. Yani hisse senedi fiyatının pozitif etkilenmesi beklenir. Bir başka örnekle açıklayacak olur isek, şirket kendi elinde tuttuğu payları borsada satmak istemiyor ve bünyesinde tutmak istiyorsa SPK’ya başvuruda bulunabilir. Bu şekilde gelecek borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi de yine hisse senedini pozitif etkileyecek bir kap haberi olarak kabul edilir.

Farklı türden bir örnek verecek olur isek, bazı durumlarda şirketin finansal durumu kötüye gidebilir. Bu durumda şirket borsada hisse satmak isteyebilir. Ancak SPK hisse satışına izin vermeyebilir. SPK bu durumda yatırımcıyı korumak adına şirketin dolaşımdaki lot sayısını kısıtlamak isteyebilir. Bu şekilde gelecek bir borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi hisse fiyatını negatif etkileme potansiyeline sahip olacaktır. Çünkü şirketin finansal durumunun kötüye gittiğinin göstergesi niteliği taşıyacaktır. Ancak bazı durumlarda şirketin durumu iyiyken patronlar satış yapmak isteyebilir. Hisse fiyatını baskılamak ve hisse üzerinde satış baskısı kurmayı amaçlayarak ucuz fiyata mal toplamak isteyen patronların önüne ket vurmak için de borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi gelebilir. Bu anlamda kap bildiriminin ne amaçla geldiği büyük nem taşımaktadır.

Borsada İşlem Görmeyen Statüye Geçen Lotlar Satılabilir mi?

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşen hisse senedindeki belirtilen lotlar borsada satılamaz. Yani hisse senedi tahtasında bu lotlar artık satışa yazılamaz. Ancak bunun haricindeki lotlar yine alım-satıma uygun olur. Yani sizin elinizdeki lotlarla alakası yoktur. Bu yasak kime geldiyse onun elindeki lotları ilgilendirir. KY olarak tanımlanan bireysel yatırımcıları ilgilendiren bir konu değildir. Hisse normal şekilde işlem görmeye devam eder. Bu nedenle korkulacak bir durum yoktur. Bu yasak genellikle şirket patronlarına veya yönetimine getirilen bir uygulamadır. Özellikle şirket hisse senedinde tahtacı rolü üstlenip, çeşitli aracı kurumlarla çalışarak sert fiyat hareketleri oluşturan şirket patronlarının hisselerinde sıklıkla rastlanan bir durum olduğunu söyleyebiliriz.

Kısaca toparlayacak olur isek, borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi işlem yapma yasağı anlamına gelir. Yani SPK tarafından belirtilen şahıs veya kurum artık elinde tuttuğu lotları piyasada satamaz. Bu durumda borsa dışında ise satışını gerçekleştirebilir. Genellikle bu kap bildirimi SPK tarafından olası manipülasyonların önüne geçmek için atılır. Bazı durumlarda da şirketine güvenen ve hissesine sahip çıkan şirket sahipleri paylarını bünyesinde toplamak isteyebilir. Bu anlamda halka açıklık oranını düşürerek çoğunluk pay sahibi olmayı amaçlar. Bu nedenle de borsada işlem gören tipte olan hisseleri işlem görmeyen tipe dönüşmesi için SPK başvurusunda bulunabilir.

Yatırımcılar için en riskli senaryo ise, şirket faaliyetlerinin olumsuz olduğu durumlarda daha fazla mağduriyete yol açmamak adına gelebilecek kap bildirimi olacaktır. Bu durumda tahta kapama-açma benzeri kap bildirimleri de gelebilir ki bu tarz hisselerde işlem yapmak yüksek riskli olabilir.

Borsada İşlem Gören Tipe Dönüşüm Bildirimi Ne Demek?

Hisse senedi ile ilgili olarak gelebilecek bir diğer bildirim ise borsada işlem gören tipe dönüşüm bildirimidir. Bu kap bildirimi ise piyasada genellikle olumsuz algılanır. Çünkü hisse senedinin piyasada dolaşan lot sayısını artıracaktır. Daha önce borsada satılamayan lot miktarını da artırmış olacaktır. Dolayısıyla bu kap bildirimi de hisse senedi fiyatlaması için negatif olacaktır. 

Borsada işlem gören tipe dönüşüm bildirimi ile şirket veya şirket ortakları hisselerini borsada alım satıma konu edebilir hale gelecektir. Son dönemde yapılan bu tarz bildirimler sonrası genellikle fonlara satışlar yapılmıştır. Yani direkt piyasada satış yerine şirketler fonlarla anlaşarak toplu satış yapabilmektedir. Ancak sonuç olarak yatırım fonları bu lotları piyasada sattığı için hisse senedi fiyatında negatif etkileri oldukça fazladır. Bu anlamda borsada işlem gören tipe dönüşüm bildirimi hisse senedi değerini negatif etkileyecek bir gelişme olarak kabul edilir.

Borsada işlem gören tipe dönüşüm veya işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimlerini hisse senetlerinin açıklanan kap bildirimleri üzerinden kontrol edebilirsiniz. Bunun için yatırım yaptığınız hisse senetleri hakkında bildirimleri Kamuyu Aydınlatma Platformu olan KAP üzerinden takip edebilirsiniz.