Pandemi sonrası başlayan halka arz furyası hız kesmeden devam ediyor. SPK bültenlerinde hemen hemen her hafta yeni bir halka arz paylaşılıyor. Tabii halka arz olan hisselerin göstermiş olduğu performanslar da yatırımcıları cezbediyor. Peki nedir bu halka arzların sırrı? Nasıl halka arzdan hisse alınır? En önemlisi ise halka arz hissesi para kazandırır mı gelin bu soruların cevaplarını ve arz süreçleri hakkında merak ettiğiniz detaylara bu sayfadan ulaşabilirsiniz.
Başlıklar
Halka Arz Nedir ?
Binlerce yatırımcının dilinde halka arz kelimesi dolanıyor. Borsaya yeni giren on binlerce yatırımcı sadece halka arzlara katılım sağlamak için borsa yatırım hesabı açıyor. Hatta öyle ki, çoluğuna çocuğuna, eşine dostuna hesap açıp onların hesapları üzerinden de halka arzlara katılım sağlayan çok sayıda kullanıcı var. Bu kadar popülerleşen halka arzlar neden yapılır, şirketlere ne fayda sağlar? Yatırımcıların halka arzlara katılmaktaki amaları nelerdir? Tüm bu soruların cevaplarını sizler için oldukça açıklayıcı ve net bir şekilde hazırladık.
Öncelikle halka arz, bir şirketin Borsa İstanbul’da paylarının br bölümünü halka açması anlamına geliyor. Yani bir nevi kendi paylarının bir kısmını piyasada satışa sunması olarak da ifade edilebilir. Burada halka arzlara katılan yatırımcılar, şirketin arz ettiği paylardan alım yaparak şirket ortağı olma fırsatı yakalıyor. Peki neden bir şirket kendi paylarını başkasına satar? Elbette ki kendi faydasını düşünerek. Nedir bu fayda gelin birlikte bakalım..
Halka Arzın Amacı ve Avantajları
Bir çok şirketin umudu olan halka arz süreci 2 yıl öncesine kadar pek kolay işleyen bir süreç değidli. Ancak son dönemde SPK tarafından atılan adımlar bu süreçleri hızlandırdı. u nedenle orta ve küçük ölçekli bir çok kurum halka arz olma hayali kurmaya başladı. Neden şirketler halka arz olmak istiyor iye bakarsak bunların belli başlı bir aç sebebi var.
Şirketler halka arz sürecine genellikle finansmana daha kolay ve uygun şartlarda erişim sağlamak amacıyla girerler. Yani banka kredileri vb. uygulamalar yerine, halka arz olarak şirketin finansallarını güçlendirmek isteyebilirler. Ayrıca halka arz şirketlerin borçlarını kapaması veya yeni yatırımların finansmanını sağlaması adına da tercih ettikleri bir yöntem olabilmektedir.
Halka arz, şirketlere finansman kaynağı, likidite, kurumsallaşma, tanıtım ve itibar kazandırır. Şirket, bu süreçte sermaye artırımı sağlarken piyasa katılımcılarına da şirkete ortak olma fırsatı sunar. Borsada işlem gören tipe dönüşen kısmı arz eden şirketin hisseleri artık Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlar.
Yatırımcılar için forex, kripto para, altın, dolar ve benzeri ürünlere göre kısa vadede daha cazip görünen halka arz hisselerine yatırım çok büyük paralar kazandırmasa da kısa vadede kazanç sağlamak isteyenlere önemli fırsatlar sunaktadır.
Halka Arz Sürecinin İşleyişi
Halka arzda şirket, hisselerini oransal veya eşit dağıtım yöntemiyle satışa çıkarır. Oransal dağıtımda, yatırımcının verdiği satın emri büyüklüğünce lot verilirken, eşit dağıtımda lotlar katılan yatırımcı sayısına bölünerek dağıtılır. Genellikle günümüzde yapılan halka arzlarda yatırımcılara büyük pay düşmemektedir.
Daha çok kurumsala ve yurt dışı fonlara satışların gerçekleştiği halka arzlardaki hisse satışlarında bireysel yatırımcılara düşen payın miktarı oldukça azdır. Yani rakamla ifade etmek gerekirse yapılan halka arzların çoğunda 10 bin TL tutarında bile hisse alımı yapamazsınız. Bu nedenle bir halka arza katılmak için 10 bin TL yeterli olacaktır. Yani siz 1 milyonluk halka arz hissesi almak istiyorum dediğinizde bile alabileceğiniz hisse tutarı bellidir. Daha yükseğini ne oransal dağıtımlarda ne de eşit dağıtımlarda almanız mümkün olmamaktadır.
Halka Arza Katılmak Bana Avantajı Ne?
Şirketlere halka arzların neden avantajlı olduğu ile ilgili detaylı bilgileri paylaştık. Peki bir yatırımcı olarak bana veya sizlere bu halka arz süreçlerine dahil olmanın faydası neler? Milyonlarca yatırımcı neden halka arzdan hisse alma yarışına giriyor? Bunun da belli başlı sebepleri var arkadaşlar. Oldukça anlaşılır nedenleri var asında halka arz süreçlerinin. Bunları maddeler halinde sıralayalım..
- Kurumsal bir şirkete ortak/hissedar olma şansı
- Para kazanma ihtimalinin yüksek olması ( Son halka arzların tavan serisiyle işlem görmeye başlaması nedeniyle getiri imkanının yüksek olması)
- Halka arzlarda şirketlerin sunmuş olduğu taahhütler nedeniyle ileride yatırımların daha fazla değer kazanabileceğinin düşünülmesi
- Kısa vadede bir vur kaç yaparak az da olsa gelir elde etme isteği
Evet arkadaşlar bu şekilde halka arzlara katılımın avantajları açıklanabilir. Burada kısa vadede gelir elde etme isteğini bir tık öne çıkarmakta fayda var. Çünkü yatırımcıların büyük çoğunluğu kulaktan dolma bilgilerle, kısa vadede ufak bir miktar da olsa kar etmek için halka arzlara katılıyor. Örneğin X kişisi bir halka arzdan 10 lira kazanç sağladığında Y kişisine söylüyor. Y kişisi de alıyor kazanınca Z kişisine söylüyor. Z kişisi hem kendi alıyor hem de aile üyelerine hesap açıp aldırıyor. Böyle böyle büyüyen bir halka arz sektörü var şu an.
Halka Arz Hisseleri Neden Yükseliyor?
Az önce de vurguladığımız üzere, katlanarak büyüyen bir talep var. Bu talebe karşı sınırlı miktarda satışa sunulan hisse senetleri var. Tabi bu şekilde talebin katlanarak büyüdüğü bir ortamda fiyatların yükselmesi de kaçınılmaz oluyor.
Talep fazla, halka arz edilen hisse miktarı az olunca iktisat biliminin temel kavramı çalışmış oluyor. Yani hisse fazla talep gördüğü için fiyatı artıyor. Yeni halka arz edile hisselerde patronların genellikle 1 yıl içinde satış yapmama taahhüdü bulunuyor. Bu nedenle de halka arz hisselerinde kısa vadede borsada işlem gören lot sayısı artmadığı için tavan serileri yaşanıyor. Yeni işleme başlayan hisselerde tavan serileri yaşanması, insanları birden fazla hesap açarak arzlara katılmaya yöneltiyor. Kimi çocuğuna hesap açıyor, kimi eşine, kimi anne babasına, kimiyse arkadaşlarına.. Bu şekilde de 10 milyona yaklaşan bir borsa yatırım hesabına doğru ilerliyoruz. Ancak şu bir gerçek ki bu hesapların tamamı borsayla alakalı kişilerden veya gerçek borsa yatırımcılarından oluşmuyor. Büyük bir kısmının halka arz yatırımcısı olduğu ve düşük bütçelerle işlem yaptıkları söylenebilir.
Borsaya ve halka arzlara artan ilginin neticesinde çeşitli sıkıntılar da yaşanabiliyor. Bu nedenle yatırımcıların finansal okuryazarlık seviyelerini yükseltmeleri gerekiyor.
Halka Arza Nasıl Katılırım? Halka Arz Hissesi Nasıl Alınır?
Bir şirketin halka arzına katılmak için borsa yatırım hesabınızın olması şarttır. Bankaların yatırım bölümlerinden hesap açarak veya SPK lisanslı aracı kurumlardan hesap açarak halka arzlara katılabilirsiniz. Hesap açtıktan sonra hesabınıza para göndererek halka arz süreçlerine uygulamalar veya müşteri temsilcileri üzerinden katılım sağlamak mümkün olur.
Halka arz hisselerini kaçırmamak, hisselerin halka arz süreçleri hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için SPK bültenlerini takip etmeniz önemli olacaktır.
Halka Arz Edilen Hisse Hemen Satılır Mı?
Halka arz edilen hisseler, başlangıç ve bitiş tarihleri arasında talep toplar ve ne kadar lot vereceği belli olmaz. Halka arzın kapanış tarihi geldiğinde, hisseler borsada işlem görmeye başlar ve yatırımcılar hisselerini hemen satabilirler. Tabii birçok yatırımcı hemen aldığı hisseleri satmaya yanaşmaz. Çünkü halka arz olan hisselerin tamamına yakını tavan serisiyle başlıyor. Bu nedenle ilk gün bireysel yatırımcılar genellikle hisse satışı yapmazlar. Özellikle 3. işlem gününden sonra bireysel taraftan satışlar gelmeye başlar. Elbette ki talep eden yatırımcılar ilk işlem gününde de halka arzdan aldıkları hisseleri satabilirler.
Halka Arz Şartları
Halka arz şartları, şirket ve piyasa katılımcısı için farklı nitelikler üzerinden belirlenir. SPK tarafından bildirilen koşulları karşılayan ve talep eden şirketler halka arz olabilir. Bunun için öncelikle şirketlerin SPK’ya halka arz başvurusunda bulunması gerekir. Halka arz başvuruları sonrasında uygun görüldüğü takdirde SPK tarafından onay süreci başlar. Bu şekilde halka arz süreci başlamış olur. Şirketler halka arz olmadan önce, neden halka arz olacaklarını açık ve net şekilde beyan etmelidir. Halka arz süreçlerinin onay alabilmesi için şirketler SPK’ya bir çok taahhüt vermektedir Bu taahhütler arz sonrası Sermaye Piyasası Kurumu yetkilileri tarafından takip edilmektedir.
Halka arzlara 18 yaşını doldurmuş her Türk vatandaşı katılabilir. Ayrıca vasi hesap ile çocukların aileleri yatırım hesabı açarak halka arzlara katılabilir. Açılan hesapların MKK numaraları ayrı olacağından, hem anne baba hem de 18 yaş altı çocukların hesapları aynı halka arza farklı hesaplar ile katılım sağlayabilir.
Halka Arz Hissesi Para Kazandırır mı?
Değerli arkadaşlar halka arz süreçleri hakkında net bilgiler verdik. Bizden tüm soru başlıklarında net cevaplar beklediğinizi biliyoruz. n merak ettiğiniz soruların başında da halka arz hissesi para kazandırır mı sorusu geliyor. Bunun da farkındayız. Özellikle halka arzlara katılarak zengin olunur mu? Halka arzdan nasıl para kazanırım diyen binlerce yatırımcı olduğunun da farkındayız. Size kötübir haberiiz var. Bu işler o kadar da kolay olmuyor.
Halka arzlara katılarak elbette k para kazanabilirsiniz. Yani er ne kadar bunun bir garantisi olmasa da, son yapılan halka arzlar ve süreçler gösteriyor ki halka arzlar işlem görmeye başladığında en az 2 tavan yükseliyor. 8-10 tavan gidenler bile var. Bu ne demektir? Aldığınız hisseyi 3. gün satsanız %30 karla satma ihtimaliniz oldukça fazladır. Garanti para olmasa da piyasa dinamikleri nedeniyle böyle görülmektedir.
Halka Arz Hisselerine Yatırım Yapmak Zengin Eder mi?
Yatırımcılar halka arz hissesialacak iken belirlenen veya payına düşen miktar doğrultusunda alım yapabilir. Daha fazlasını alması mümkün değildir. Ancak farklı hesaplar açarak, aile üyelerine vs. hesap açarak onların hesapları üzerinden de arzlara katılım sağlayarak daha fazla lot sahibi olabilir.
Halka arzlara katılımda miktar sınırı olduğundan bir anda zengin olmak gibi bir düşünce saçma olacaktır. Çünkü zaten maksimum alabileceğiniz tutar 10 bin lira civarında olmaktadır. Bugün kimse 10 bin lirasını 15 bine çıkarınca zengin olmuş sayılmayacağına göre halka arzdan zengin olma, voleyi vurma gibi kavramların içi boştur. Ancak şu vardır, halka arzlar gerçekleştikten sonra illa ki bir seviyede tavan serisini bozmaktadır. Eğer güvendiğiniz bir şirket ise, bu durumda borsada işlem görürken daha yüksek meblağlarda pay alım işlemi yapma imkanınız doğacaktır.
Örneğin ASTOR hissesi 20 küsür liradan 250 liraya yükselmiş bir hissedir. Bu süreçte 25 liradan tüm parasını yatırıp 250 liradan satabilmiş bir yatırımcı ciddi anlamda para kazanmış olabilir. Bunun gibi farklı örnekler de verilebilir. Ancak burada yatırımcıların uyanık olması şart. Finansal okuryazarlık bu nedenle çok önemli. Suni fiyat hareketlerinin de oluşabilme ihtimali var. Bunları kestirebilmek için, şirketin kap haberlerini, finansal hikayesini ve şirket rasyolarını kontrol etmenizde fayda var. Aşırı şişmiş fiyattan gireceğiniz bir hisse alım emri maalesef sizi aylarca belki de yıllarca bekletecek bir sürece sokmuş olabilir. Yine buna da örnek verecek olur isek, İmaş Makina örneği verilebilir. IMASM kodu ile işlem gören hisse, halka arz sonrası bedelsiz verdikten sonra 75 liradan 15 liraya kadar düşmüştür. Yani zengin olayım derken paranızı hiç etme ihtimalinizin de olduğunu unutmamalısınız. Bu nedenle şirketlere yatırım yaparken farklı detayara dikkat etmelisiniz. Daha fazla detay için hisse alırken nelere dikkat edilmeli başlıklı içeriğe göz atmanızda da fayda olabilir.
Bir yanıt yazın